Ελλάδα-Δημόσια κτίρια άθλια,κακόγουστα και ρυπαρά...
Νεοελληνική φτήνεια και κακογουστιά
Palais(!!!) de Justice ή ...κουρέλια και μπάζα:
<< Κουρέλια και μπάζα
Το Θέμιδος Μέλαθρον δεσπόζει στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, στον τεράστιο χώρο των πρώην φυλακών Αβέρωφ. Η εκτυφλωτική μαρμάρινη πρόσοψη και ο συμπαγής όγκος φιλοδοξούν να εκφράσουν τον μνημειακό χαρακτήρα του κτιρίου, αλλά και να εμπνεύσουν σεβασμό προς τη Δικαιοσύνη, τη μία από τις τρεις θεμελιώδεις διακριτές εξουσίες του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Παρακολουθώ το χώρο από χρόνια πολλά· θυμάμαι ακόμη τις φυλακές Αβέρωφ, θυμάμαι το πολυετές εργοτάξιο, θυμάμαι την εγκατάσταση του Αρείου Πάγου το 1981, και βλέπω ακόμη το τεράστιο γιαπί πίσω από την επιβλητική πρόσοψη. Ολοι το βλέπουν το γιαπί.
Αυτό που δεν είχα δει ποτέ ήταν το εσωτερικό του κτιρίου. Το είδα. Δηλαδή, είδα ό,τι βλέπει ένας πολίτης, μάρτυρας σε δίκη στο Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων, στους χώρους όπου καθημερινά περνούν εκατοντάδες πολίτες.
Στην πλαϊνή είσοδο της Λουκάρεως, στα χαμηλά, με τα μαρμάρινα κλιμακοστάσια και τις ορθομαρμαρώσεις να δεσπόζουν, με υποδέχτηκαν κάδοι απορριμμάτων. Τα σκουπίδια δεσπόζουν επίσης στην είσοδο, δίνουν κι αυτά τον τόνο. Προσπέρασα τους φύλακες-κάδους και άρχισα να ανεβαίνω τα σκαλιά. Μαρμάρινα είπαμε· προσθέτω: και φθαρμένα, ραγισμένα, μαυρισμένα, λιγδιασμένα. Την ίδια εικόνα παρουσιάζει όλο το μαρμαρόστρωτο δάπεδο εξωτερικά και εσωτερικά: το κτίριο έχει γεράσει ανεπανόρθωτα μέσα σε είκοσι πέντε χρόνια.
Κατευθυνόμαστε προς τον 2ο όροφο. Κάποιοι φωτεινοί πίνακες υποτίθεται ότι αναγράφουν τα πινάκια με τις εκδικαζόμενες στις διάφορες αίθουσες, αλλά μας φάνηκε πως δεν λειτουργούν. Φτάνουμε στον 2ο όροφο.
Σοκ και δέος. Περπατάμε αργά, για να προσανατολιστούμε, για να βεβαιωθούμε ότι δεν βρισκόμαστε σε αίθουσα αναμονής ΚΤΕΛ. Ο σχεδιασμός και τα υλικά κατασκευής των διαδρόμων και του καφενείου είναι επιπέδου σταθμού ΚΤΕΛ. Η χαμηλή οροφή καλύπτεται από πλάκες μονωτικού υλικού (χάρντ-μπορντ;), πρώην λευκού, τώρα βρωμισμένου, με πλάκες φουσκωμένες και ρυπαρές από υγρασία, με πλαφονιέρες θλιβερές γεμάτες σκόνη. Το πάτωμα... Α, το πάτωμα! Γκρίζο λιωμένο πλαστικό μισοκαλύπτει το γκρο μπετόν. Μισοκαλύπτει. Γιατί εδώ κι εκεί, παντού, το πλαστικό έχει ξηλωθεί, έχει φύγει, κι αποκάτω χάσκει το γυμνό μπετόν, ο σκελετός του κτιρίου, του μνημειακού Μέλαθρου. Δεν μπορώ να άρω τα μάτια μου από κάτω.
Κι ύστερα τα σηκώνω. Κι αντικρίζω τους τοίχους. Αναλόγως θλιβερούς, άβαφους, ρυπαρούς. Και μπαίνω στην κοινόχρηστη τουαλέτα του Μέλαθρου, και... Και ξαναθυμάμαι εικόνες από σταθμούς ΚΤΕΛ, στον Κηφισό, σε ξεχασμένα βενζινάδικα της Εθνικής, θυμάμαι εικόνες κινηματογραφικές από τα δικαστήρια της οδού Σανταρόζα, νωπές εικόνες αθλιότητας από δικαστικά γραφεία στην Ομόνοια.
Βαδίζω προς τα παράθυρα, να δω λίγο ουρανό. Βλέπω το αχανές γιαπί πίσω από το κυρίως κτίριο. Ενα στοιχειωμένο γιαπί. Περιφερικά έχουν χτιστεί μερικά κτίρια. Στην καρδιά, σε χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα, έρημος τσιμέντου και σκουριασμένων χαλύβδινων «αναμονών» από κολώνες, πεταμένα υλικά εδώ κι εκεί. Σε μια άκρη, σε επιφάνεια δεκάδων τ.μ., ορθώνεται ένας τεράστιος σωρός από μπάζα και σκουπίδια· θα ’ναι παλιός κι αυτός, σαν το γιαπί, ένας σωρός στοιχειωμένα μπάζα.
Προσήλθα με προσδοκίες στο Θέμιδος Μέλαθρον, στο παρ’ ημίν Palais de Justice. Προσδοκούσα ένα κτίριο μνημειακό, επιβλητικό, κατασκευασμένο για να αντέξει και να υποβάλει, ένα κτίριο άξιο να εκφράσει τη διαχρονική αξία του θεσμού που στεγάζει. Αντίκρισα ένα ανυπεράσπιστο κτίριο, αντιπροσωπευτικό της απονιάς, της κακογουστιάς και της ανιστορικότητας του κράτους των Ελλήνων σε οτιδήποτε αφορά τον δημόσιο χώρο, τις συμβολικές επενδύσεις, την ένυλη έκφραση των θεσμών, την ποιότητα των μνημείων. Αντίκρισα την περιφρόνηση των Ελλήνων για τον δημόσιο χώρο, για οτιδήποτε υπάρχει έξω από την αυλή της μεζονέτας, για την πατρίδα τους εντέλει.
Υποψιάζομαι επίσης πως οι ίδιοι οι δικαστικοί λειτουργοί δεν αντιμετωπίζουν το χάλι των κοινόχρηστων χώρων με την ίδια μαχητικότητα που χειρίζονται την διά δικαστικών αποφάσεων ρύθμιση των μισθών τους. Αναρωτιέμαι: Αγναντεύουν από τα παράθυρά τους τα μπάζα και τα σκουπίδια στον χαίνοντα ακάλυπτο, προσπερνούν κάθε πρωί τους κάδους της εισόδου, περπατούν πάνω στα κουρελιασμένα δάπεδα, και δεν προβληματίζονται;
Η εικόνα φτηνοκατασκευών, μπάζων και μπαλωμάτων στο Μέλαθρο είναι η εικόνα που έχουμε για τους θεσμούς. Και είναι και η εικόνα που βλέπουν οι θεσμοί στον καθρέφτη τους.
Το Θέμιδος Μέλαθρον δεσπόζει στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, στον τεράστιο χώρο των πρώην φυλακών Αβέρωφ. Η εκτυφλωτική μαρμάρινη πρόσοψη και ο συμπαγής όγκος φιλοδοξούν να εκφράσουν τον μνημειακό χαρακτήρα του κτιρίου, αλλά και να εμπνεύσουν σεβασμό προς τη Δικαιοσύνη, τη μία από τις τρεις θεμελιώδεις διακριτές εξουσίες του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Παρακολουθώ το χώρο από χρόνια πολλά· θυμάμαι ακόμη τις φυλακές Αβέρωφ, θυμάμαι το πολυετές εργοτάξιο, θυμάμαι την εγκατάσταση του Αρείου Πάγου το 1981, και βλέπω ακόμη το τεράστιο γιαπί πίσω από την επιβλητική πρόσοψη. Ολοι το βλέπουν το γιαπί.
Αυτό που δεν είχα δει ποτέ ήταν το εσωτερικό του κτιρίου. Το είδα. Δηλαδή, είδα ό,τι βλέπει ένας πολίτης, μάρτυρας σε δίκη στο Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων, στους χώρους όπου καθημερινά περνούν εκατοντάδες πολίτες.
Στην πλαϊνή είσοδο της Λουκάρεως, στα χαμηλά, με τα μαρμάρινα κλιμακοστάσια και τις ορθομαρμαρώσεις να δεσπόζουν, με υποδέχτηκαν κάδοι απορριμμάτων. Τα σκουπίδια δεσπόζουν επίσης στην είσοδο, δίνουν κι αυτά τον τόνο. Προσπέρασα τους φύλακες-κάδους και άρχισα να ανεβαίνω τα σκαλιά. Μαρμάρινα είπαμε· προσθέτω: και φθαρμένα, ραγισμένα, μαυρισμένα, λιγδιασμένα. Την ίδια εικόνα παρουσιάζει όλο το μαρμαρόστρωτο δάπεδο εξωτερικά και εσωτερικά: το κτίριο έχει γεράσει ανεπανόρθωτα μέσα σε είκοσι πέντε χρόνια.
Κατευθυνόμαστε προς τον 2ο όροφο. Κάποιοι φωτεινοί πίνακες υποτίθεται ότι αναγράφουν τα πινάκια με τις εκδικαζόμενες στις διάφορες αίθουσες, αλλά μας φάνηκε πως δεν λειτουργούν. Φτάνουμε στον 2ο όροφο.
Σοκ και δέος. Περπατάμε αργά, για να προσανατολιστούμε, για να βεβαιωθούμε ότι δεν βρισκόμαστε σε αίθουσα αναμονής ΚΤΕΛ. Ο σχεδιασμός και τα υλικά κατασκευής των διαδρόμων και του καφενείου είναι επιπέδου σταθμού ΚΤΕΛ. Η χαμηλή οροφή καλύπτεται από πλάκες μονωτικού υλικού (χάρντ-μπορντ;), πρώην λευκού, τώρα βρωμισμένου, με πλάκες φουσκωμένες και ρυπαρές από υγρασία, με πλαφονιέρες θλιβερές γεμάτες σκόνη. Το πάτωμα... Α, το πάτωμα! Γκρίζο λιωμένο πλαστικό μισοκαλύπτει το γκρο μπετόν. Μισοκαλύπτει. Γιατί εδώ κι εκεί, παντού, το πλαστικό έχει ξηλωθεί, έχει φύγει, κι αποκάτω χάσκει το γυμνό μπετόν, ο σκελετός του κτιρίου, του μνημειακού Μέλαθρου. Δεν μπορώ να άρω τα μάτια μου από κάτω.
Κι ύστερα τα σηκώνω. Κι αντικρίζω τους τοίχους. Αναλόγως θλιβερούς, άβαφους, ρυπαρούς. Και μπαίνω στην κοινόχρηστη τουαλέτα του Μέλαθρου, και... Και ξαναθυμάμαι εικόνες από σταθμούς ΚΤΕΛ, στον Κηφισό, σε ξεχασμένα βενζινάδικα της Εθνικής, θυμάμαι εικόνες κινηματογραφικές από τα δικαστήρια της οδού Σανταρόζα, νωπές εικόνες αθλιότητας από δικαστικά γραφεία στην Ομόνοια.
Βαδίζω προς τα παράθυρα, να δω λίγο ουρανό. Βλέπω το αχανές γιαπί πίσω από το κυρίως κτίριο. Ενα στοιχειωμένο γιαπί. Περιφερικά έχουν χτιστεί μερικά κτίρια. Στην καρδιά, σε χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα, έρημος τσιμέντου και σκουριασμένων χαλύβδινων «αναμονών» από κολώνες, πεταμένα υλικά εδώ κι εκεί. Σε μια άκρη, σε επιφάνεια δεκάδων τ.μ., ορθώνεται ένας τεράστιος σωρός από μπάζα και σκουπίδια· θα ’ναι παλιός κι αυτός, σαν το γιαπί, ένας σωρός στοιχειωμένα μπάζα.
Προσήλθα με προσδοκίες στο Θέμιδος Μέλαθρον, στο παρ’ ημίν Palais de Justice. Προσδοκούσα ένα κτίριο μνημειακό, επιβλητικό, κατασκευασμένο για να αντέξει και να υποβάλει, ένα κτίριο άξιο να εκφράσει τη διαχρονική αξία του θεσμού που στεγάζει. Αντίκρισα ένα ανυπεράσπιστο κτίριο, αντιπροσωπευτικό της απονιάς, της κακογουστιάς και της ανιστορικότητας του κράτους των Ελλήνων σε οτιδήποτε αφορά τον δημόσιο χώρο, τις συμβολικές επενδύσεις, την ένυλη έκφραση των θεσμών, την ποιότητα των μνημείων. Αντίκρισα την περιφρόνηση των Ελλήνων για τον δημόσιο χώρο, για οτιδήποτε υπάρχει έξω από την αυλή της μεζονέτας, για την πατρίδα τους εντέλει.
Υποψιάζομαι επίσης πως οι ίδιοι οι δικαστικοί λειτουργοί δεν αντιμετωπίζουν το χάλι των κοινόχρηστων χώρων με την ίδια μαχητικότητα που χειρίζονται την διά δικαστικών αποφάσεων ρύθμιση των μισθών τους. Αναρωτιέμαι: Αγναντεύουν από τα παράθυρά τους τα μπάζα και τα σκουπίδια στον χαίνοντα ακάλυπτο, προσπερνούν κάθε πρωί τους κάδους της εισόδου, περπατούν πάνω στα κουρελιασμένα δάπεδα, και δεν προβληματίζονται;
Η εικόνα φτηνοκατασκευών, μπάζων και μπαλωμάτων στο Μέλαθρο είναι η εικόνα που έχουμε για τους θεσμούς. Και είναι και η εικόνα που βλέπουν οι θεσμοί στον καθρέφτη τους.
Ελευθεροτυπία-15/2/2009-Νίκος Γ. Ξυδάκης>>