Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Η ΑΛΒΑΝΙΑ ...

Η ελληνική κρίση αφήνει αδιάφορα τα Τίρανα

Από το γραφείο του Ντριτάν Πρίφτι στην πλατεία Σκεντέρμπεη, σε ένα από τα ελάχιστα κτίρια που θυμίζουν το «εμβερικό» παρελθόν των Τιράνων, μία ομάδα Τούρκων επενδυτών βγαίνει φανερά ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα της συνάντησης. Ο Αλβανός υπουργός Οικονομίας, Εμπορίου και Ενέργειας τούς έχει μόλις διαβεβαιώσει, ότι η αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων θα είναι η πρώτη αναπτυξιακή προτεραιότητα της χώρας του για την επόμενη δεκαετία. Ο Πρίφτι είναι εξάλλου ο πρώτος υπουργός που έλυσε το καθημερινό πρόβλημα των διακοπών στην ηλεκτροδότηση. Ετσι, ευελπιστεί ότι το 3% με το οποίο «έτρεξε» το 2009 η αλβανική οικονομία θα αγγίξει φέτος το 5%. Περιμέναμε, λέει ο Πρίφτι, «ότι η ελληνική κρίση θα μας επηρεάσει άμεσα, αλλά οι δείκτες του πρώτου τριμήνου δεν δείχνουν κάτι τέτοιο».

Πριν από μία δεκαετία, η επιβράδυνση κατά 2% του ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα είχε στείλει ολόκληρη την Αλβανία στην εντατική. Σήμερα, η ελληνική καθίζηση αντιμετωπίζεται στα Τίρανα με σοβαρότητα και εγρήγορση, σίγουρα όμως όχι με αγωνία. Με δύο εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, πέντε τράπεζες, δίκτυα πώλησης καυσίμων, εργοστάσια τροφίμων και ξυλείας, η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι, σε βάθος χρόνου, ο πρώτος ξένος επενδυτής στην Αλβανία. Ωστόσο, επισημαίνει ο Πρίφτι, «τους τελευταίους μήνες οι ελληνικές επενδύσεις έχουν σχεδόν μηδενιστεί».

Αυτό δεν σημαίνει ότι η ελληνική κρίση θα αφήσει εντελώς αλώβητη την αλβανική οικονομία. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Αλβανικής Αρχής Ανταγωνισμού, Παζτίμ Μελάνι, «η Ελλάδα υπήρξε το κέντρο βαρύτητας της χρηματοπιστωτικής, της οικονομικής και της κοινωνικής σταθερότητας σε όλη την περιοχή». Για πολλά χρόνια, τα επιτόκια των ελληνικών τραπεζών υπήρξαν η σημαντικότερη πηγή φθηνού χρήματος. Σήμερα, οι ελληνικές τράπεζες είναι αισθητά πιο συντηρητικές, καθώς πασχίζουν να καθαρίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους από τις επισφάλειες των προβληματικών δανείων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Tirana Bank, όπως ονομάζεται η θυγατρική της Τράπεζας Πειραιώς, που με 49 υποκαταστήματα είναι η πιο δυναμική στην αγορά της Αλβανίας. Ο διευθύνων σύμβουλός της, Δημήτρης Σαντιξής, προσγειώθηκε στα Τίρανα στις αρχές του 2009 σε ένα κλίμα πανικού, ο οποίος είχε τροφοδοτήσει και τη δραματική μείωση των εμβασμάτων από τους εν Ελλάδι μετανάστες. Κινηθήκαμε, λέει, «γρήγορα και αποτελεσματικά για να προστατεύσουμε τον ισολογισμό μας κι έτσι σήμερα είμαστε πολύ καλά, έχουμε περιορίσει τα προβληματικά δάνεια στο 7-8%, συνεχίζουμε να δανειοδοτούμε και αυτό έχει εκτιμηθεί από όλους».

Ο μεγάλος άγνωστος, για την αλβανική οικονομία, έχει να κάνει με το εισόδημα των 664.000 μεταναστών (πάνω από το 35% του ενεργού πληθυσμού της χώρας) που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα. Η οικονομική τους αβεβαιότητα επιτάχυνε το σκάσιμο της φούσκας στον τομέα της οικοδομής, με αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες νεόδμητα διαμερίσματα να παραμένουν απούλητα. Ταυτόχρονα όμως, οι καταστροφικές εξελίξεις του προηγούμενου τετραμήνου στην Ελλάδα οδήγησαν σε εντυπωσιακή αύξηση της ρευστότητας μέσα στην Αλβανία, καθώς το κομπόδεμα του μετανάστη επαναπατρίζεται μαζικά. «Τους επισημαίνουμε ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι υγιές και ισχυρό και ότι δεν υπάρχει λόγος να φοβούνται ότι θα υπάρξει κάποιο πρόβλημα στην Ελλάδα», διαβεβαιώνει ο Πρίφτι. Την αύξηση των καταθέσεων στις αλβανικές τράπεζες επισήμανε πρόσφατα και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Αλβανίας, Αντριάν Φουλάνι.

H Ιόνια «Ριβιέρα» της Αλβανίας

Σε μία χώρα που γνώρισε την πιο απόλυτη μορφή διεθνούς απομόνωσης και κρατικής οικονομίας, επόμενο ήταν το οικονομικό «μπουμ» να βασιστεί σχεδόν αποκλειστικά στο real estate και την οικοδομή.

Buildings in Albania

 Η πόλη των Αγίων Σαράντα, που το 1990 αριθμούσε 15.000 κατοίκους, έχει σήμερα εξελιχθεί σε ένα τουριστικό θέρετρο 40.000 κατοίκων με πολυώροφες πολυκατοικίες μέχρι το κύμα. Το καλοκαίρι του 2009 τα αλβανικά παράλια στο Ιόνιο και την Αδριατική φιλοξένησαν σχεδόν 3 εκατ. τουρίστες, κυρίως από το Κόσοβο και την ΠΔΓΜ. Εντούτοις, λέει ο Βορειοηπειρώτης πολιτικός μηχανικός, Λεωνίδας Παππάς, «μόνο στους Αγίους Σαράντα, βρίσκονται σήμερα απούλητα 5.000 διαμερίσματα».

Ο κ. Παππάς, που συμμετέχει στο Συμβούλιο της ομογενειακής οργάνωσης «Ομόνοια», καταγγέλλει το ιδιοκτησιακό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ελληνική μειονότητα στο πιο παρθένο και αναξιοποίητο τουριστικά κομμάτι των παραλίων από τους Αγ. Σαράντα μέχρι τα χωριά της Χειμάρρας. «Με πλαστά φιρμάνια κάποιοι καταπατούν τεράστιες περιουσίες ιδιωτικές, δημοτικές ή εκκλησιαστικές και τα δικαστήρια σπάνια μας δικαιώνουν».

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας της Αλβανίας, Ντριτάν Πρίφτι, «υπάρχουν αρκετές διαφορές και έχουν τη ρίζα τους στη μεταρρύθμιση του 1990 η οποία δεν απέδωσε σωστά τις ιδιοκτησίες στους δικαιούχους τους».

Του Φίλιου Στάγκου

''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''

18-4-2010
(Η εικονογράφηση και οι υπογραμμίσεις των αναρτήσεων γίνονται με ευθύνη του blogger)