ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ:Οι Ελληνες που έχτισαν την «ευρωπαϊκή» Πόλη

 

 

Οι Ελληνες που έχτισαν την «ευρωπαϊκή» Πόλη

Εκθεση με έργα Ρωμιών αρχιτεκτόνων στην Κωνσταντινούπολη

ΕΚΘΕΣΗ. Ο αρχιτεκτονικός πλούτος της Κωνσταντινούπολης δεν περνά απαρατήρητος. Περίτεχνα κτίρια προκαλούν τον θαυμασμό, ωστόσο ελάχιστοι γνωρίζουν μια σημαντική πτυχή της ιστορίας τους. Εργα Ρωμιών της Πόλης είναι πολλά από τα κτίρια ευρωπαϊκού τύπου που από το δεύτερο τέταρτο του 19ου αιώνα διαμόρφωσαν τη νέα εικόνα τής άλλοτε κοσμοπολίτικης οθωμανικής πρωτεύουσας. Ορατά και ευδιάκριτα στον σύγχρονο πολεοδομικό ιστό, μαρτυρούν τη συμβολή των Ρωμιών στον εξευρωπαϊσμό της Πόλης. Εργα Ελλήνων είναι ανάκτορα και επαύλεις, νοσοκομεία, ταχυδρομεία, σταθμοί, πολυκατοικίες, εμπορικά κέντρα και στοές, κοινοτικά κτίρια, ναοί, ακόμη και ταφικά μνημεία, στον Γαλατά προς το Πέραν και τον Τοπ-Χανέ, στο Εμίνονου, στους οικισμούς του Βοσπόρου, στα Πριγκηπόννησα.

Το άγνωστο στο ευρύ κοινό κεφάλαιο ανοίγει ο Σύνδεσμος Αποφοίτων Ζωγραφείου σε συνεργασία με τον Οργανισμό Istanbul-Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, με μια έρευνα Ελλήνων και Τούρκων επιστημόνων. Επίκεντρο αυτής, η έκθεση «Οι Ρωμιοί αρχιτέκτονες στη διαδικασία εκδυτικισμού της Κωνσταντινούπολης», που εγκαινιάζεται την ερχόμενη Δευτέρα στην αίθουσα Οσμάν Χαμντί του Πανεπιστημίου Καλών Τεχνών Μιμάρ Σινάν. Η επιλογή του χώρου για τη φιλοξενία της έκθεσης, πριν μεταφερθεί στο Σισμανόγλειο Μέγαρο, δεν είναι τυχαία. Από την Πανεπιστημιακή Σχολή μετεξέλιξη της «Σιναγί-ι-Νεφισέ» (Σχολή Βιομηχανικών Τεχνών) μετέπειτα Ακαδημία Καλών Τεχνών, που ιδρύθηκε το 1881 στη συνοικία Φιντικλί, αποφοίτησαν οι περισσότεροι Ελληνες αρχιτέκτονες, με ελάχιστες εξαιρέσεις που σπούδασαν σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. «Την περίοδο εκείνη οι μουσουλμάνοι φοιτητές του Τμήματος Αρχιτεκτονικής ήταν πάρα πολύ λίγοι. Οι μουσουλμανικές οικογένειες απαξίωναν την αρχιτεκτονική εκπαίδευση σε αντίθεση με τις ευκατάστατες οικογένειες Ρωμιών αλλά και Αρμενίων, που έστελναν τα παιδιά τους για αρχιτεκτονικές σπουδές στην Ευρώπη», εξηγεί ο αρχιτέκτων μηχανικός-πολεοδόμος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών δρ Σάββας Τσιλένης.

Από το 1865 ώς το 1950 εργάστηκαν περισσότεροι από 400 Ελληνες αρχιτέκτονες, οι οποίοι μαζί με τους Αρμένιους, Εβραίους, Λεβαντίνους και Τούρκους συμμετείχαν καθοριστικά στον εκσυγχρονισμό της Πόλης από τον 19ο στον 20ό αιώνα. Περικλής Φωτιάδης, Κωνσταντίνος Δημάδης (Μεγάλη του Γένους Σχολή), Α. Γενιντουνιάς, Κ. Κυριακίδης, Πάτροκλος Καμπανάκης (Βελγικό Προξενείο), Βασίλης μπέη Ιωαννίδης, Βελισσάριος Μαρκόπουλος, Γ. Κούλουθρος, Η. Κιουπετζόγλου, Α. Πιστίκας, Κ.Π. Σιμώτας, Πετράκης Μεϊμαρίδης είναι μερικοί από τους αρχιτέκτονες οι οποίοι την περίοδο του εκδυτικισμού, στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων μετά την ανακήρυξη των φερμανιών Χατ-ι-Σερίφ (Τανζιμάτ 1839) και Islahat (1956), σχεδιάζουν όλα τα στυλ ανάλογα με τις ανάγκες των ιδιοκτητών. «Η εθνική και θρησκευτική πολυμορφία του πληθυσμού της πόλης, η ποικιλία ιστορικών και πολιτισμικών αναφορών στο αστικό της τοπίο δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για την άνθηση του εκλεκτισμού», εξηγεί ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής κ. Βασίλης Κολώνας.

Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών ώς τις 3 Δεκεμβρίου. Σισμανόγλειο Μέγαρο του Ελληνικού Προξενείου, στο Πέραν (Λ. Ιστικλάλ) από 17 Δεκεμβρίου ώς 16 Ιανουαρίου. Τετάρτη 24 Νοεμβρίου, διάλεξη του καθηγητή Αρχιτεκτονικής Βασίλη Κολώνα.
Της Γιωτας Mυρτσιώτη

''KAΘHMEΡINH''

20-11-2010