Το γερμανικό πλεόνασμα και το αμερικανικό έλλειμμα ...


Του Η.ΜΑΚΡΗ
Απο την ''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''

Το γερμανικό πλεόνασμα και το αμερικανικό έλλειμμα

 Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που έχει πρόβλημα με τη Γερμανία. Παρόμοιες σκοτούρες έχουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Το κοινό τους πρόβλημα είναι το πανύψηλο έλλειμμα στο εμπορικό τους ισοζύγιο: Το 2010, οι αμερικανικές εισαγωγές από τη Γερμανία ήταν κατά 14 δισεκατομμύρια ευρώ μικρότερες από ότι οι εξαγωγές τους στην ίδια χώρα. Το πρόβλημα ανάγεται ήδη στη σφαίρα του «δομικού», αφού επαναλαμβάνεται με την ίδια ένταση από δεκαετίας.
Γι αυτό και οι Αμερικανοί παθαίνουν πανικό, όταν ακούν, ότι οι Γερμανοί θέλουν να μετατρέψουν τις χώρες της ευρωζώνης μέσω ενός «συμφώνου για αύξηση της ανταγωνιστικότητας» σε μια «γερμανική Ευρώπη». Η συνέπεια θα ήταν ελλείμματα που θα μετριούνταν όχι σε δεκάδες, αλλά σε εκατοντάδες δις.
Απόρροια αυτού του πανικού ήταν και η πρόταση που έκανε ο αμερικανός υπουργός οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ κατά τη συνάντηση του με τους ομολόγους του των G20 τον Ιούνιο του 2010 στη Σεούλ.
Σύμφωνα με αυτή, τα κράτη που έχουν μεγάλα πλεονάσματα στο εμπορικό τους ισοζύγιο, όπως η Γερμανία, η Κίνα, ή η Ιαπωνία, πρέπει να αναλάβουν την υποχρέωση να αυξήσουν τις εισαγωγές τους μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων και αναπροσαρμογής των νομισματικών ισοτιμιών τους.
Σε αντιστάθμισμα, οι χώρες με χρόνια ελλείμματα, όπως οι ΗΠΑ, θα έπρεπε να εφαρμόσουν πολιτική λιτότητας και προώθησης των εξαγωγών τους.
Στο τέλος, ύστερα από μεταβατικό διάστημα, το έλλειμμα, ή το πλεόνασμα κάθε χώρας δεν θα έπρεπε να υπερβαίνει το 4% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος.
«Προβοκάτσια» έγραψε γερμανική εφημερίδα. «Η πρόταση επιβραβεύει τους νωθρούς και τιμωρεί τους επιμελείς». Ο γερμανός υπουργός οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε απέρριψε την ίδια ως «παράλογη», ενώ άλλοι γερμανοί πολιτικοί μιλούσαν, λιγότερο διπλωματικά, για «τρέλα» και «παλαβομάρα».
Ο πανικός αυτός εντάθηκε, όπως ειπώθηκε προηγουμένως, τις τελευταίες εβδομάδες, ύστερα από το λανσάρισμα της ιδέας του «συμφώνου αύξησης της ανταγωνιστικής ικανότητας». Αυτό δεν ήταν βέβαια κατευθείαν ορατό κατά τη συνάντηση του κ.Σόιμπλε με τον κ.Γκάιντερ τις προάλλες στο Βερολίνο. Το αντίθετο μάλλον: Ο αμερικανός επισκέπτης επαίνεσε γενναιόδωρα τους Γερμανούς για τις μεταρρυθμίσεις που προωθούν στην ευρωζώνη. Από πίεση εναντίον τους ούτε ίχνος.
Το πρόβλημα βέβαια μένει. Τα αμερικανικά ελλείμματα γιγαντώνουν στον ίδιο ρυθμό με τα γερμανικά πλεονάσματα. Όμως ο κίνδυνος, να γίνει η Ευρώπη «γερμανική» μειώνεται μάλλον, παρά αυξάνει από σύνοδο κορυφής σε σύνοδο κορυφής. Ορισμένες χώρες της ευρωζώνης δεν την θέλουν, άλλες απλώς δεν μπορούν. Κι αυτό είναι προφανώς που κάνει τον κ.Γκάιτνερ πιο «cool» έναντι των μετέωρων γερμανικών σχεδίων για την ευρωζώνη. Χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι δεν έχει σταματήσει τις κατευθείαν πιέσεις του προς το Βερολίνο, να αποδεχθεί τις προτάσεις του στο θέμα των διμερών οικονομικών συναλλαγών.
Μια παρόμοια στάση θα μπορούσε να πάρει και ο Γιώργος Παπανδρέου κατά τη σημερινή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλες. Το ότι θα κάνει το ακριβώς αντίθετο, θα συνταχθεί δηλαδή πλήρως με τις γερμανικές προτάσεις, δείχνει απλώς την απελπιστική κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Απελπισία που προφανώς τον εμποδίζει να δει όχι μόνο ότι η οικονομική λογική επιτάσσει την άμεση μείωση των καταστροφικών εμπορικών ελλειμμάτων (όχι οπωσδήποτε με τις συνταγές του κ.Γκάιτνερ) αλλά και το ότι η μεταβολή του σε «Yes-Man» της κ.Μέρκελ δεν θα του επιφέρει ούτε πρόσθετο κύρος, ούτε ευρωομόλογα. Το πολύ, την επιμήκυνση της εξόφλησης ενός χρέους, που, κατά παράδοξο τρόπο, με την αποπληρωμή του μάλλον θα αυξάνει παρά θα μειώνεται.


Νίκος Χειλάς