US Debt Mountain ...


(1)
Η στρατηγική Ομπάμα και ο «τενεκές» του χρέους

O Τζόναθαν Αλτερ έγραψε ένα βιβλίο για το πρώτο έτος της προεδρίας του Μπαράκ Ομπάμα, το οποίο ονομάζεται «Η υπόσχεση». Ο συγκεκριμένος τίτλος είναι τόσο καλός, διότι λειτουργεί σε τόσο πολλά επίπεδα. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών, η καριέρα του Ομπάμα έχει χαρακτηριστεί από μια μόνιμη υπόσχεση, ότι –όπως έχει δηλώσει πολλές φορές– βρίσκεται στα πρόθυρα να πράξει κάτι σημαντικό για την κατάσταση του εθνικού χρέους.
Ξεκίνησε να πραγματοποιεί τη συγκεκριμένη υπόσχεση όταν ήταν ακόμη στη Γερουσία. Στο βιβλίο του «The Audacity of Hope», που είχε δημοσιευτεί το 2006, εξέφρασε την ανησυχία του για το «βουνό χρέους» που προκλήθηκε από τα ετήσια ελλείμματα προϋπολογισμού ύψους 300 δισ. δολαρίων (πλέον διαμορφώνονται στα 1,6 τρισ. δολάρια). Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, δεσμεύτηκε για την αντιμετώπιση των σκληρών ζητημάτων του προϋπολογισμού.
Οταν εξελέγη τον Νοέμβριο του 2008, είχε υπογραμμίσει ότι η ώρα για την ανάληψη δράσης κατά του χρέους είναι τώρα. «Αυτό που κάναμε ήταν να κλωτσάμε τον τενεκέ στον δρόμο», τόνιζε στη Washington Post. «Πλέον βρισκόμαστε στο τέλος του δρόμου και δεν είμαστε σε θέση να τον κλωτσήσουμε περαιτέρω», ενώ πρόσθεσε ότι θα αναλάβει δράση τον Φεβρουάριο του 2009. Η ίδια υπόσχεση επαναλήφθηκε και μετά ένα χρόνο και... πάλι μετά ένα χρόνο και φθάσαμε στο σήμερα!
Στο παρά ένα, ο Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε σε συνέντευξη Τύπου την επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα στους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικανούς για την αποφυγή της στάσης πληρωμών. Η συμφωνία προβλέπει αύξηση του ορίου δανειοδότησης για το αμερικανικό Δημόσιο αλλά και περικοπές ύψους, αρχικά, ενός τρισ. δολαρίων στο βάθος μιας δεκαετίας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα δήλωσε ότι υπήρξε μια πρωταρχική συμφωνία προκειμένου να κατατεθεί νομοσχέδιο προς ψήφιση στη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία. Αναρωτήθηκε εάν πρόκειται για το σχέδιο που ο ίδιος προτιμούσε, για να δώσει τη μονολεκτική απάντηση «Οχι». Ωστόσο, σημείωσε ότι «με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε αποφεύγουμε τη στάση πληρωμών και βάζουμε τέλος στην κρίση που επιβάλαμε στον αμερικανικό λαό». Και διαβεβαίωσε ότι διαλύονται τα σύννεφα που υπήρχαν με το πρόβλημα του χρέους και ξεφεύγει η χώρα από την αβεβαιότητα. Να δούμε...

Τα βασικά σημεία της συμφωνίας έχουν ως εξής:

– Προβλέπονται περικοπές ύψους 2,4 τρισ. δολαρίων εντός 10 ετών σε δύο φάσεις. Η αρχική προβλέπει περικοπές ύψους 917 δισ. δολαρίων, όταν η συμφωνία περάσει από το Κογκρέσο και άλλα 1,5 τρισ. δολάρια ώς το τέλος του έτους.
– Οι πρώτες περικοπές προβλέπεται να γίνουν σε προγράμματα, τα οποία εγκρίνει κάθε χρόνο το Κογκρέσο και καλύπτουν τα πάντα, από τις δαπάνες για τον στρατό μέχρι τους ελέγχους των τροφίμων.
– Αυτά τα προγράμματα θα υποστούν περικοπές για 10 χρόνια. Οι μειώσεις θα είναι μέτριες, σε πρώτη φάση, για να αποφευχθεί να πληγεί περισσότερο η αμερικανική οικονομία. Τα επόμενα χρόνια, όμως, όταν η οικονομία θα έχει ανακάμψει –όπως αναμένεται– οι περικοπές θα είναι μεγαλύτερες.
– Περίπου 350 δισ. δολάρια από τα 917 της πρώτης φάσης θα προέλθουν από τον τομέα της άμυνας και άλλα προγράμματα που συνδέονται με την ασφάλεια, τα οποία είναι και τα πλέον δαπανηρά.
– Επιτροπή του Κογκρέσου που θα συσταθεί ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο και θα αποτελείται από 12 μέλη του Κογκρέσου, θα πρέπει να εξετάσει από πού θα βρεθούν τα υπόλοιπα 1,5 τρισ. δολάρια.
– Η συγκεκριμένη επιτροπή θα πρέπει να ολοκληρώσει τις εργασίες της μέχρι τις 23 Νοεμβρίου. Αν δεν συμφωνήσει σε περικοπές τουλάχιστον 1,2 τρισ. δολαρίων ή αν το Κογκρέσο απορρίψει τα συμπεράσματά της, τότε θα προωθηθεί αυτόματη διαδικασία περικοπών από το 2013, σε εσωτερικά προγράμματα καθώς και σε προγράμματα στρατιωτικής φύσεως.

Πέρυσι, η επιτροπή χρέους του προέδρου ανακοίνωσε την έκθεσή της για το θέμα, που ήταν αφορμή για την έναρξη σοβαρών συζητήσεων. Αλλά, για μία ακόμα φορά, οι λέξεις δεν μεταφράζονται σε πράξεις. Το μήνυμα του προϋπολογισμού του 2012 παραμένει το όχι ακόμα, θα αναλάβουμε σοβαρή δράση αύριο. Ο Λευκός Οίκος αποφάσισε αυτή τη φορά να μην κλωτσήσει και πάλι τον τενεκέ πιο κάτω στον δρόμο.

Η ΔIEΘNHΣ AΓOPA
ZEZA ZHKOY

(2)
Ο αμερικανός πρόεδρος παραδίνεται,
 του Paul Krugman

Συζητείται μια συμφωνία για να αυξηθεί το ανώτατο όριο του ομοσπονδιακού χρέους. Αν έχει θετική έκβαση, πολλοί σχολιαστές θα δηλώσουν ότι αποφεύχθηκε η καταστροφή. Όμως θα κάνουν λάθος.
Διότι η ίδια η συμφωνία, δεδομένης της πληροφόρησης που είναι διαθέσιμη, είναι καταστροφική, και όχι μόνο για τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και για το κόμμα του, θα βλάψει μια οικονομία που ήδη βρίσκεται σε ύφεση. Πιθανότατα θα επιδεινώσει και δεν θα βελτιώσει το πρόβλημα του αμερικανικού μακροπρόθεσμου ελλείμματος, και κυρίως, δείχνοντας ότι ο ωμός εκβιασμός λειτουργεί και δεν έχει πολιτικό κόστος, θα σπρώξει την Αμερική στον δρόμο της Μπανανίας.
Ας αρχίσουμε με τα οικονομικά στοιχεία. Σε αυτή τη φάση έχουμε μια οικονομία σε βαθιά ύφεση. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συνεχίσουμε να έχουμε μια οικονομία σε ύφεση και ολόκληρη την επόμενη χρονιά. Και πιθανότατα θα έχουμε ύφεση και ολόκληρο το 2013, αν όχι και περισσότερο.
Το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει κανείς υπό αυτές τις συνθήκες είναι να περικοπές των δημόσιων δαπανών, μιας και αυτό θα ρίξει την οικονομία σε μεγαλύτερη ύφεση. Μη δίνετε σημασία σε όσους επικαλούνται τη «νεράιδα» της εμπιστοσύνης, ισχυριζόμενοι ότι σκληρές ενέργειες στον προϋπολογισμό θα καθησυχάσουν επιχειρήσεις και καταναλωτές, οδηγώντας τους να ξοδεύουν περισσότερο. Τα πράγματα δεν λειτουργούν έτσι - γεγονός επιβεβαιωμένο από πολλές μελέτες.
Πράγματι, οι περικοπές των δαπανών ενόσω η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση δεν θα βοηθήσουν πολύ την κατάσταση του προϋπολογισμού και θα μπορούσαν κάλλιστα να την κάνουν χειρότερη. Από την μία, τα επιτόκια για τον ομοσπονδιακό δανεισμό είναι σε αυτή τη φάση πολύ χαμηλά, συνεπώς οι περικοπές θα κάνουν ελάχιστα για να μειώσουν μελλοντικά κόστη λόγω επιτοκίων. Από την άλλη, καθιστώντας τώρα την οικονομία μας πιο ευάλωτη θα βλάψει τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της, γεγονός που θα μειώσει μελλοντικά έσοδα. Συνεπώς εκείνοι που ζητούν περικοπές δαπανών τώρα είναι σαν τους γιατρούς του μεσαίωνα που «θεράπευαν» τους αρρώστους με αφαιμάξεις και συνεπώς αποδυναμώνοντάς τους περισσότερο.
Και έπειτα υπάρχουν και οι αναφερόμενοι όροι της συμφωνίας, οι οποίοι αντιστοιχούν σε μια αξιοθρήνητη υποχώρηση από πλευράς του προέδρου. Πρώτον, θα πραγματοποιηθούν μεγάλες περικοπές δαπανών, χωρίς αύξηση των εσόδων. Έπειτα μια επιτροπή θα κάνει προτάσεις για περαιτέρω μείωση του ελλείμματος - και αν αυτές οι προτάσεις δεν γίνουν αποδεκτές, θα γίνουν περισσότερες περικοπές δαπανών.
Υποτίθεται ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα έχουν ένα κίνητρο να κάνουν παραχωρήσεις στον επόμενο γύρο, διότι ο τομέας της άμυνας θα είναι μεταξύ εκείνων όπου θα γίνουν περικοπές δαπανών. Όμως το ρεπουμπλικανικό κόμμα έχει ήδη δείξει την προθυμία του να ρισκάρει μια χρηματοπιστωτική κατάρρευση αν δεν πάρει ο, τι επιθυμούν τα πιο ακραία μέλη του. Γιατί να περιμένουμε να φανούν πιο λογικοί την επόμενη φορά; Στην πραγματικότητα, οι ρεπουμπλικάνοι απλώς θα αποθρασυνθούν με τον τρόπο με τον οποίο αναδιπλώνεται ο Ομπάμα ενώπιον των απειλών τους.
Είχε εναλλακτική ο πρόεδρος αυτή τη φορά;
 Ναι.
Πρώτον, θα μπορούσε και έπρεπε να έχει απαιτήσει αύξηση του ορίου του χρέους από τον Δεκέμβριο. Και ακόμη και τώρα, η κυβέρνηση Ομπάμα θα μπορούσε να είχε καταφύγει σε νομικούς ελιγμούς για να παρακάμψει το όριο του χρέους, χρησιμοποιώντας μια πλειάδα επιλογών. Υπό κανονικές συνθήκες αυτό θα ίσως να ήταν ακραίο βήμα. Όμως δεδομένου του εκβιασμού των Ρεπουμπλικάνων, αυτό είναι απολύτως δικαιολογήσιμο. Τουλάχιστον, ο πρόεδρος θα μπορούσε να ενισχύσει τη διαπραγματευτική του χρησιμοποιώντας αυτό επιχείρημα. Αντιθέτως, απέκλεισε εξαρχής όλες αυτές τις επιλογές.
Μην απατάσθε, γινόμαστε μάρτυρες μιας καταστροφής σε πολλά επίπεδα.Πρόκειται ασφαλώς για μια πολιτική καταστροφή για τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι πριν από μόλις λίγες εβδομάδες έμοιαζαν να έχουν πάρει «φαλάγγι» τους Ρεπουμπλικάνους στο ζήτημα του συστήματος υγείας Medicare. Τώρα ο Ομπάμα «πέταξε» αυτό το πλεονέκτημα και η ζημιά δεν έχει τελειώσει. Θα υπάρξουν περισσότερα σημεία «εκβιασμού» όπου οι Ρεπουμπλικάνοι μπορούν να απειλήσουν να δημιουργήσουν μια κρίση αν δεν παραδωθεί ο πρόεδρος, και πλέον μπορούν να ενεργήσουν με την σίγουρη προσδοκία ότι θα το κάνει.
Παρόλα αυτά, μακροπρόθεσμα, οι Δημοκρατικοί δεν είναι οι μόνοι χαμένοι. Αυτό για το οποίο δεν επωμίστηκαν τώρα ευθύνες στους Ρεπουμπλικάνους αμφισβητεί ολόκληρο το κυβερνητικό μας σύστημα. Εξάλλου πώς μπορεί να λειτουργήσει η αμερικανική δημοκρατία αν η πολιτική ορίζεται από όποιο κόμμα είναι περισσότερο προετοιμασμένο να φανεί αδίστακτο και να απειλήσει την οικονομική ασφάλεια της χώρας; Και η απάντηση είναι ότι ίσως δεν μπορεί.

Από τους New York Times, όπως δημοσιεύτηκε στο Βήμα, 01 Αυγούστου 2011
 
02/08/2011