Κίνα: Απειλεί την ανατίμηση του γουάν το εμπορικό έλλειμμα-μαμμούθ ...
Οι εξαγωγές της Κίνας άγγιξαν σχεδόν τα 2 τρισ. δολάρια το 2011, ξεπερνώντας το αντίστοιχο μέγεθος των υπόλοιπων χωρών του κόσμου. Για αυτό και το πρόσφατο έλλειμμα στο κινεζικό εμπορικό ισοζύγιο προκαλεί έκπληξη -όχι μόνο εξαιτίας της εμφάνισής του αλλά και λόγω του μεγέθους του. Η Κίνα ανακοίνωσε εμπορικό έλλειμμα 31,5 δισ. δολαρίων το Φεβρουάριο. Ενώ είναι η τρίτη φορά που η χώρα εμφανίζει έλλειμμα τα τελευταία δύο χρόνια, οι δύο προηγούμενες φορές ωχριούν μπροστά στο μέγεθος του Φεβρουαρίου. Συγκεκριμένα, το εμπορικό ισοζύγιο είχε εμφανίσει έλλειμμα της τάξης των 7,3 δισ. δολ. το Φεβρουάριο του 2011 και έλλειμμα 7,2 δισ. δολ. το Μάρτιο του 2010.
Τα στοιχεία για το εμπορικό ισοζύγιο τους πρώτους δύο μήνες του κινεζικού έτους, τείνουν να παρουσιάζουν μία πιο γκρίζα εικόνα του εμπορίου από ότι είναι στην πραγματικότητα, λόγω του εορτασμού της έλευσης του νέου έτους. Η πιο μεγάλη γιορτή στην Κίνα διαρκεί μία εβδομάδα, οι Κινέζοι δεν εργάζονται και οι οι εξαγωγές τείνουν να υποχωρούν. Μπορεί το έλλειμμα του Φεβρουαρίου να ήταν το μεγαλύτερο από το Δεκέμβριο του 1989 (όταν είχε διευρυνθεί στα 66 δισ. δολάρια), ωστόσο οι περισσότεροι Κινέζοι αναλυτές διστάζουν να βγάλουν συμπεράσματα από το μέγεθος αυτό. «Δεν είμαι σίγουρος πως τα στοιχεία του Φεβρουαρίου είναι ενδεικτικά μιας νέας πραγματικότητας», παραδέχεται ο StevenDunaway, έκτακτος συνεργάτης του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων. «Το συμπέρασμα είναι πάντως πως ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών τους επιβραδύνεται».
Η ύφεση που εξαπλώνεται στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης φέρει σίγουρα ευθύνη για αυτό, αφού η περιοχή είναι η μεγαλύτερη αγορά κινεζικών αγαθών. Παράλληλα, η επιβράδυνση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Κίνας αντανακλά τη διάβρωση του οφέλους του ιστορικού κόστους, καθώς οι κινεζικοί μισθοί συνέχισαν να αυξάνονται τα τελευταία χρόνια. Ενδέχεται επίσης να συνιστά την πρόωρη ένδειξη μιας οικονομίας που αρχίζει να «κόβει» ταχύτητα έπειτα από μια δεκαετία σχεδόν διψήφιων ρυθμών ανάπτυξης.
Αν πράγματι ισχύει αυτό, τότε ένα από τα μεγάλα θύματα θα είναι η προσπάθεια της Κίνας να δώσει ώθηση στην αξία του νομίσματός της. Όπως σημειώνει το Bloomberg News, μετά την ανακοίνωση των στοιχείων για το εμπορικό ισοζύγιο, η κεντρική τράπεζα της Κίνας μείωσε το ανώτατο επιτρεπτό όριο διακύμανσης για το γουάν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από τον Αύγουστο του 2010. «Ενώ παραμένει εξαιρετικά πιθανό να δούμε αργότερα το τρέχον έτος σημαντικά εμπορικά πλεονάσματα στην Κίνα, ο βραχυπρόθεσμος αντίκτυπος (του ελλείμματος) θα είναι πιθανώς να δυναμώσουν οι φωνές εντός Κίνας που δεν θέλουν να δουν περαιτέρω ανατίμηση του γουάν», λέει ο KennethG. Lieberthal, διευθυντής της μονάδας για την Κίνα του Brookings Institution.
Έπειτα από άνοδο 4,7% το 2011, η αξία του κινεζικού γουάν έχει υποχωρήσει 0,5% μέχρις στιγμής στο έτος, σύμφωνα με το Bloomberg News. Δεδομένου του χαμηλότερου στόχου για την ανάπτυξη που έθεσε αυτό το μήνα ο Κινέζος πρόεδρος WenJiabao, ο Dunawayτης CFR πιστεύει ότι πιθανότατα η Κίνα θα συνεχίσει να επιβραδύνει, αν όχι να παγώσει, την ανατίμηση του νομίσματός της. Αυτό με τη σειρά του αναμένεται να ανανεώσει την ένταση με τις ΗΠΑ γύρω από το εμπόριο. «Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ίσως να ανεχόταν μια ήπια επιβράδυνση του ρυθμού ανατίμησης, ωστόσο εάν η Κίνα επιστρέψει στη ρύθμιση της ισοτιμίας του νομίσματός της, θα προκληθούν σημαντικές εντάσεις», λέει ο Dunaway.
Ανάλογα με το τι θα συμβεί με τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κίνας φέτος, το παιχνίδι υποθέσεων για την ανατίμηση του γουάν θα μπορούσε να αποδειχθεί άσκοπο. Την τελευταία δεκαετία, η Κίνα αυξάνει σταθερά τα αποθέματά της σε ξένο νόμισμα, συγκεντρώνοντας, από σχεδόν 500 δισ. δολάρια το 2001, συνολικά 3,2 τρισ. δολάρια σήμερα.
Κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2011, η Κίνα πρόσθεσε 350 δισ. δολάρια στα συναλλαγματικά της αποθέματα. Έκτοτε όμως, το «χτίσιμο» των αποθεμάτων έχει διακοπεί. "Αυτό είναι το μεγάλο μυστήριο στην Κίνα αυτή τη στιγμή," λέει ο DerekScissors, αναλυτής για την Κίνα του Heritage Foundation. "Το να μεταβαίνεις από την αύξηση των 350 δισ. δολαρίων στη μηδενική μεταβολή μέσα σε έξι μήνες, είναι κάτι που δεν κατανοούμε».
Οι Αμερικανοί βουλευτές δεν αναφέρονταν συχνά στο θέμα της χειραγώγησης του κινεζικού νομίσματος τους τελευταίους μήνες. Πέρυσι το φθινόπωρο, προωθούνταν στο Κογκρέσο ένα νομοσχέδιο που στόχο είχε να εμποδίσει το φαινόμενο. Από τότε το θέμα «ξεφούσκωσε», ωστόσο κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ανατραπεί γρήγορα τους επόμενους μήνες. «Η άνοιξη είναι παραδοσιακά η περίοδος των παραπόνων για την Κίνα», λέει ο Scissors. «Οι βουλευτές επιστρέφουν από ανάπαυση, έχοντας επισκεφτεί τον τόπο τους και έχοντας ακούσει τους ανθρώπους να τους λένε πως οι ΗΠΑ δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα κινεζικά αγαθά».
Δεδομένου ότι είναι έτος εκλογών, η σιωπή γύρω από τα ζητήματα που αφορούν το κινεζικό νόμισμα αποκλείεται να διαρκέσει για πολύ. MatthewPhillips
Τα στοιχεία για το εμπορικό ισοζύγιο τους πρώτους δύο μήνες του κινεζικού έτους, τείνουν να παρουσιάζουν μία πιο γκρίζα εικόνα του εμπορίου από ότι είναι στην πραγματικότητα, λόγω του εορτασμού της έλευσης του νέου έτους. Η πιο μεγάλη γιορτή στην Κίνα διαρκεί μία εβδομάδα, οι Κινέζοι δεν εργάζονται και οι οι εξαγωγές τείνουν να υποχωρούν. Μπορεί το έλλειμμα του Φεβρουαρίου να ήταν το μεγαλύτερο από το Δεκέμβριο του 1989 (όταν είχε διευρυνθεί στα 66 δισ. δολάρια), ωστόσο οι περισσότεροι Κινέζοι αναλυτές διστάζουν να βγάλουν συμπεράσματα από το μέγεθος αυτό. «Δεν είμαι σίγουρος πως τα στοιχεία του Φεβρουαρίου είναι ενδεικτικά μιας νέας πραγματικότητας», παραδέχεται ο StevenDunaway, έκτακτος συνεργάτης του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων. «Το συμπέρασμα είναι πάντως πως ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών τους επιβραδύνεται».
Η ύφεση που εξαπλώνεται στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης φέρει σίγουρα ευθύνη για αυτό, αφού η περιοχή είναι η μεγαλύτερη αγορά κινεζικών αγαθών. Παράλληλα, η επιβράδυνση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Κίνας αντανακλά τη διάβρωση του οφέλους του ιστορικού κόστους, καθώς οι κινεζικοί μισθοί συνέχισαν να αυξάνονται τα τελευταία χρόνια. Ενδέχεται επίσης να συνιστά την πρόωρη ένδειξη μιας οικονομίας που αρχίζει να «κόβει» ταχύτητα έπειτα από μια δεκαετία σχεδόν διψήφιων ρυθμών ανάπτυξης.
Αν πράγματι ισχύει αυτό, τότε ένα από τα μεγάλα θύματα θα είναι η προσπάθεια της Κίνας να δώσει ώθηση στην αξία του νομίσματός της. Όπως σημειώνει το Bloomberg News, μετά την ανακοίνωση των στοιχείων για το εμπορικό ισοζύγιο, η κεντρική τράπεζα της Κίνας μείωσε το ανώτατο επιτρεπτό όριο διακύμανσης για το γουάν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από τον Αύγουστο του 2010. «Ενώ παραμένει εξαιρετικά πιθανό να δούμε αργότερα το τρέχον έτος σημαντικά εμπορικά πλεονάσματα στην Κίνα, ο βραχυπρόθεσμος αντίκτυπος (του ελλείμματος) θα είναι πιθανώς να δυναμώσουν οι φωνές εντός Κίνας που δεν θέλουν να δουν περαιτέρω ανατίμηση του γουάν», λέει ο KennethG. Lieberthal, διευθυντής της μονάδας για την Κίνα του Brookings Institution.
Έπειτα από άνοδο 4,7% το 2011, η αξία του κινεζικού γουάν έχει υποχωρήσει 0,5% μέχρις στιγμής στο έτος, σύμφωνα με το Bloomberg News. Δεδομένου του χαμηλότερου στόχου για την ανάπτυξη που έθεσε αυτό το μήνα ο Κινέζος πρόεδρος WenJiabao, ο Dunawayτης CFR πιστεύει ότι πιθανότατα η Κίνα θα συνεχίσει να επιβραδύνει, αν όχι να παγώσει, την ανατίμηση του νομίσματός της. Αυτό με τη σειρά του αναμένεται να ανανεώσει την ένταση με τις ΗΠΑ γύρω από το εμπόριο. «Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ίσως να ανεχόταν μια ήπια επιβράδυνση του ρυθμού ανατίμησης, ωστόσο εάν η Κίνα επιστρέψει στη ρύθμιση της ισοτιμίας του νομίσματός της, θα προκληθούν σημαντικές εντάσεις», λέει ο Dunaway.
Ανάλογα με το τι θα συμβεί με τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κίνας φέτος, το παιχνίδι υποθέσεων για την ανατίμηση του γουάν θα μπορούσε να αποδειχθεί άσκοπο. Την τελευταία δεκαετία, η Κίνα αυξάνει σταθερά τα αποθέματά της σε ξένο νόμισμα, συγκεντρώνοντας, από σχεδόν 500 δισ. δολάρια το 2001, συνολικά 3,2 τρισ. δολάρια σήμερα.
Κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2011, η Κίνα πρόσθεσε 350 δισ. δολάρια στα συναλλαγματικά της αποθέματα. Έκτοτε όμως, το «χτίσιμο» των αποθεμάτων έχει διακοπεί. "Αυτό είναι το μεγάλο μυστήριο στην Κίνα αυτή τη στιγμή," λέει ο DerekScissors, αναλυτής για την Κίνα του Heritage Foundation. "Το να μεταβαίνεις από την αύξηση των 350 δισ. δολαρίων στη μηδενική μεταβολή μέσα σε έξι μήνες, είναι κάτι που δεν κατανοούμε».
Οι Αμερικανοί βουλευτές δεν αναφέρονταν συχνά στο θέμα της χειραγώγησης του κινεζικού νομίσματος τους τελευταίους μήνες. Πέρυσι το φθινόπωρο, προωθούνταν στο Κογκρέσο ένα νομοσχέδιο που στόχο είχε να εμποδίσει το φαινόμενο. Από τότε το θέμα «ξεφούσκωσε», ωστόσο κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ανατραπεί γρήγορα τους επόμενους μήνες. «Η άνοιξη είναι παραδοσιακά η περίοδος των παραπόνων για την Κίνα», λέει ο Scissors. «Οι βουλευτές επιστρέφουν από ανάπαυση, έχοντας επισκεφτεί τον τόπο τους και έχοντας ακούσει τους ανθρώπους να τους λένε πως οι ΗΠΑ δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα κινεζικά αγαθά».
Δεδομένου ότι είναι έτος εκλογών, η σιωπή γύρω από τα ζητήματα που αφορούν το κινεζικό νόμισμα αποκλείεται να διαρκέσει για πολύ. MatthewPhillips
( Συνεργάτης συντάκτης για το Bloomberg Businessweek. )