Τα «ελληνικά συμπτώματα» των ΗΠΑ

Κάθε πέντε μήνες η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) εκτυπώνει χρήμα ίσο με το σύνολο του ελληνικού χρέους (πάνω από 400 δισ. δολάρια). Με αυτόν τον τρόπο δανείζει το κράτος καλύπτοντας ένα μέρος των κεφαλαίων που χρειάζεται. Τα υπόλοιπα κεφάλαια τα δανείζονται οι ΗΠΑ από τις αγορές. Αυτή τη «λεπτομέρεια» μας υπενθυμίζει η συζήτηση-θρίλερ για το λεγόμενο «ταβάνι χρέους» που το Κογκρέσο υποχρεώνεται για μία ακόμη φορά να μετακινήσει προς τα πάνω.

Είναι γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν χάσει ένα μέρος της εμπιστοσύνης των αγορών. Γι' αυτό εκτυπώνουν τα δολάρια που δεν μπορούν να δανειστούν χωρίς να προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια. Ο λόγος που προτιμούν να εκτυπώσουν χρήμα αντί να το αγοράσουν ακριβότερα είναι γιατί το ακριβότερο χρήμα θα έσπρωχνε την οικονομία στην ύφεση. Η ύφεση θα επέφερε συρρίκνωση των εσόδων και μεγέθυνση του ελλείμματος του προϋπολογισμού. Για να καλυφθεί το έλλειμμα θα απαιτούνταν ακόμη μεγαλύτερος δανεισμός και για να μειωθεί θα χρειαζόταν σκληρό πρόγραμμα λιτότητας που θα οδηγούσε στην επιδείνωση της ύφεσης. Το αποτέλεσμα του φαύλου κύκλου θα ήταν μια χρεοκοπία ελληνικού τύπου.

Ωστόσο οι Ρεπουμπλικανοί αντιστέκονται στην εκτύπωση χρήματος και στην αύξηση του χρέους γιατί θέλουν να ματαιώσουν το πρόγραμμα καθολικής ασφάλισης του προέδρου Ομπάμα (Obamacare). Φοβούνται ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα θα δημιουργήσει συνθήκες μόνιμης εκλογικής επικράτησης των Δημοκρατικών. Γνωρίζουν όμως ταυτόχρονα ότι, αν δεν μετακινούν διαρκώς το «ταβάνι χρέους», τότε το αμερικανικό κράτος δεν θα μπορεί να δανείζεται για να πληρώνει ομόλογα που λήγουν.

Και γιατί πρέπει να πληρώνει όλα τα ομόλογα που λήγουν; Γιατί έχουν αγοραστεί από τράπεζες αφού όλες οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να επενδύουν στους «ασφαλείς» κρατικούς τίτλους. Πρέπει λοιπόν να πληρώνονται οι κρατικοί τίτλοι γιατί οι τράπεζες τους χρησιμοποιούν ως ενέχυρο για την άντληση κεφαλαίων που διοχετεύουν στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Παράλληλα οι κρατικοί τίτλοι «συμμετέχουν» σε αμέτρητα συμβόλαια που συγκροτούν ένα πολύπλοκο πλέγμα διεθνών χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων. Κατά συνέπεια, μια αθέτηση πληρωμών μπορεί να πλήξει το διεθνές τραπεζικό σύστημα και να κλονίσει την παγκόσμια οικονομία με τον ίδιο «χαοτικό» τρόπο που το πέταγμα μιας πεταλούδας στο Παρίσι μπορεί να προκαλέσει τυφώνα στη Χαβάη.

Η λύση για την Αμερική είναι ασφαλώς η «ανάπτυξη». Ολοι ομνύουν στους θεούς της ανάπτυξης. Πώς όμως θα πραγματοποιηθεί το θαύμα της προόδου όταν η παραγωγή αγαθών και η ανακάλυψη καινοτομιών έχουν «μεταναστεύσει» στην Ασία και όταν τα μεγάλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα «τζογάρουν» την υπερβάλλουσα ρευστότητα στα νομίσματα και στις μετοχές των αναδυόμενων αγορών; Το συμπέρασμα είναι ότι χωρίς την αναδιατύπωση των κανόνων της παγκοσμιοποίησης η αμερικανική οικονομία, όσο χρήμα κι αν εκτυπώσει και όσο ψηλά κι αν μετακινήσει το «ταβάνι χρέους», θα παρουσιάζει όλο και περισσότερα «ελληνικά συμπτώματα».

Παπαδόπουλος Παύλος

http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=534648

(...)
Πώς όμως θα πραγματοποιηθεί το θαύμα της προόδου όταν η παραγωγή αγαθών και η ανακάλυψη καινοτομιών έχουν «μεταναστεύσει» στην Ασία και όταν τα μεγάλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα «τζογάρουν» την υπερβάλλουσα ρευστότητα στα νομίσματα και στις μετοχές των αναδυόμενων αγορών; 

(...)