Ο φόρος επί (κινητών και) ακινήτων

-H χώρα μας αναδεικνύεται πρωταθλητής στη φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων πανευρωπαϊκά – και, μάλιστα, χωρίς να συνυπολογίζονται δημοτικά και άλλα τέλη.

-Φορολογία, όχι επί των πραγματικών τιμών της αγοράς, αλλά επί των υψηλών αντικειμενικών (κοινώς, virtual...) αξιών. 

-Το 2014, διεκδικεί να εκτοξευτεί στη 2η θέση, πάνω από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες πλην Βρετανίας.

-Στην καθ’ ημάς «μεταρρύθμιση», οι αξίες υπολογίζονται ανάλογα με πόσα λείπουν στο κράτος. Αυθαίρετα.

-Το αρχικό σχέδιο ... είχε προβλέψει να φορολογείται το σύνολο της ακίνητης περιουσίας που κατείχε κάποιος (όχι μεμονωμένα κάθε ακίνητο...) στη βάση προοδευτικής κλίμακας... Επειτα από 9 μήνες, η κυβέρνηση απεφάνθη ότι ούτε προοδευτικότητα θα υπάρξει ούτε περίσσευμα κοινωνικής αλληλεγγύης.

-Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει ήδη αποφανθεί επί της ουσίας για την αντισυνταγματικότητα αυτής της βαριάς φορολόγησης.

-΄Οποιος έχει ακίνητο χωρίς εισόδημα και δεν έχει δουλειά, είναι άνεργος, το «σκοτώνει» ή πάει φυλακή.

Η «μεταρρύθμιση» προελαύνει...

1.

Ο φόρος επί (κινητών και) ακινήτων

Χρειάζεται ένας προοδευτικός, διαφανής, κατανοητός, φόρος ακίνητης περιουσίας, με λογικούς συντελεστές, επί πραγματικών αξιών; Ασφαλώς! Αλλά το νέο σύστημα φορολογίας ακινήτων είναι τόσο περίπλοκο, ώστε σε παραπέμπει στον σαρκασμό του Αϊνστάιν για τον υπολογισμό του φόρου: Είναι -έλεγε- μια πάρα πολύ σύνθετη δουλειά για έναν μαθηματικό, μπορεί να την κάνει μόνο ένας φιλόσοφος. Γιατί είναι τόσο περίπλοκο; Για να κρυφτεί η ουσία: 

(α) Στη δεκαετία 2000-2010, τα έσοδα από την πάγια φορολογία της ακίνητης περιουσίας αναλογούσαν στο 0,2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ). Το 2011, αυξήθηκαν στο 1,1% του ΑΕΠ (2,2 δισ. ευρώ), ήτοι η επιβάρυνση αυξήθηκε 5 φορές. Το 2014 τα έσοδα επιδιώκεται να φτάσουν τα 3,5 δισ. ευρώ. Με το ΑΕΠ στα 185 δισ. ευρώ περίπου, θα αντιστοιχούν στο 1,9% του ΑΕΠ. Ητοι, μέσα στην 3ετία η επιβάρυνση των ακινήτων αυξάνεται 60%, ενώ συγκριτικά με τον μέσο όρο της 10ετίας 2000-2010 θα έχει αυξηθεί περισσότερο από εννιά φορές.

(β) Ετσι, η χώρα μας αναδεικνύεται πρωταθλητής στη φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων πανευρωπαϊκά – και, μάλιστα, χωρίς να συνυπολογίζονται δημοτικά και άλλα τέλη. Το 2011, όταν η πάγια φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων στην Ελλάδα ήταν 1,1% του ΑΕΠ, στην Ενωση των 27 ήταν 0,8% του ΑΕΠ και στους 17 της Ευρωζώνης ήταν 0,7% του ΑΕΠ, σε μέσο όρο. Το 2011, η Ελλάδα ήταν 6η στους 27 με κριτήριο το ύψος της πάγιας φορολογικής επιβάρυνσης των ακινήτων. Το 2014, διεκδικεί να εκτοξευτεί στη 2η θέση, πάνω από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες πλην Βρετανίας. Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι ακόμη επαχθέστερη.

Την καθολική περίσκεψη για τη νέα φορολογία, διασκέδασαν οι οικονομολόγοι μιας τράπεζας. Αποφάνθηκαν ότι συνιστά «μια από τις σπουδαιότερες μεταρρυθμίσεις» στη χώρα. Πώς κατέληξαν στο συμπέρασμα αυτό; Αφενός, δεν συνυπολόγισαν τον υψηλό φόρο μεταβίβασης (πολύ βαρύτερο από την υπόλοιπη Ευρώπη...) και τις πολλαπλές επιπλέον επιβαρύνσεις που η «μεταρρύθμιση» διατηρεί. Αφετέρου, υπολόγισαν την επιβάρυνση από τη νέα φορολογία, όχι επί των πραγματικών τιμών της αγοράς, αλλά επί των υψηλών αντικειμενικών (κοινώς, virtual...) αξιών. Ετσι, εύκολα τους προέκυψε μια επιβάρυνση πλασματικά μειωμένη, αφού οι αγοραίες τιμές υπολείπονται κατά πολύ των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Εδώ, ακριβώς, υπάρχει ένα μείζον θέμα, το οποίο καθιστά τη φορολόγηση επαχθέστερη: Πώς υπολογίζονται οι αξίες επί των οποίων επιβάλλεται ο φόρος; Στη Βρετανία (με έκταση 84% μεγαλύτερη) μισθοδοτούνται περίπου 3.500 υπάλληλοι για να κάνουν αυτό το έργο. Στην καθ’ ημάς «μεταρρύθμιση», οι αξίες υπολογίζονται ανάλογα με πόσα λείπουν στο κράτος. Αυθαίρετα.

Προφανώς, θα υπάρξουν επιμέρους αλλαγές στο αρχικό σχέδιο φορολόγησης των ακινήτων που, όμως, δεν θα θίγουν τον πυρήνα του. Το αρχικό σχέδιο (τον Φεβρουάριο, φέτος) είχε προβλέψει να φορολογείται το σύνολο της ακίνητης περιουσίας που κατείχε κάποιος (όχι μεμονωμένα κάθε ακίνητο...) στη βάση προοδευτικής κλίμακας, με μηδενικούς συντελεστές για πολλούς που επλήγησαν βαρύτατα από την κρίση. Η αρμόδια διακομματική επιτροπή, τότε, είχε ομοφωνήσει. Επειτα από 9 μήνες, η κυβέρνηση απεφάνθη ότι ούτε προοδευτικότητα θα υπάρξει ούτε περίσσευμα κοινωνικής αλληλεγγύης.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει ήδη αποφανθεί επί της ουσίας για την αντισυνταγματικότητα αυτής της βαριάς φορολόγησης. Με αφορμή το «χαράτσι της ΔΕΗ», το 2012 έκρινε αντισυνταγματική τη μονιμοποίηση εκείνης, της μη ανταποδοτικής επιβάρυνσης – αυτής, δηλαδή, που επιχειρείται να επιβληθεί από το 2014.

Αλλά, η κυβέρνηση (εξόχως ασκημένη με τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου...) δεν φαίνεται να διστάζει. Αφού φορολόγησε τον εργαζόμενο ως «εισοδηματία» (με τακτικούς φόρους και έκτακτες εισφορές αλληλεγγύης που δεν καταλήγουν στους ανέργους...), του αφαιρεί ένα μισθό ως «καταναλωτή» (μέσω του φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης) και, καθώς εξαντλήθηκαν τα προηγούμενα, τώρα τον φορολογεί ως «έχοντα και κατέχοντα», εκμεταλλευόμενη τη μεγάλη διασπορά της μικρής και μεσαίας ιδιοκτησίας. Αν αρθεί και η απαγόρευση των πλειστηριασμών, το ενδεχόμενο μαζικής απαλλοτρίωσης της μικρής και της μεσαίας ιδιοκτησίας, θα γίνει περισσότερο ευδιάκριτο. Η γη και τα ακίνητα θα συγκεντρωθούν σε λιγότερες και μεγαλύτερες ιδιοκτησίες.

Γι’ αυτές, τις μεγάλες ιδιοκτησίες, ήδη υπάρχει πρόνοια: Θυμίζω ότι το 40% των εισοδημάτων από ενοίκια το καρπώθηκε το 10% των πλουσιότερων Ελλήνων -όπως δείχνουν οι φορολογικές δηλώσεις. Τα εισοδήματα από ενοίκια φορολογούνται με 10% έως 33%. Ενα εισόδημα 100.000 ευρώ από ενοίκια φορολογείται αυτοτελώς, με 10% έως 33% - δεν προστίθεται στο συνολικό εισόδημα. Το ίδιο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες φορολογείται με συντελεστή έως 42%. Οποιος έχει ακίνητο χωρίς εισόδημα, είτε πληρώνει είτε το «σκοτώνει». Οποιος έχει ακίνητο χωρίς εισόδημα και δεν έχει δουλειά, είναι άνεργος, το «σκοτώνει» ή πάει φυλακή. Ετσι, η «μεταρρύθμιση» προελαύνει.

Του Κώστα Καλλίτση

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_03/11/2013_526047

2.

Οι φόροι του Στουρνάρα και ο οβολός του Αχέροντα

«Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος» (δεν μπορείς να πάρεις από αυτόν που δεν έχει). Η φράση αυτή, που σήμερα έχει γίνει παροιμιώδης, αλλά και επίκαιρη όσο ποτέ, εμφανίζεται για πρώτη φορά στο έργο του Λουκιανού «Νεκρικοί Διάλογοι», όπου ο κυνικός φιλόσοφος Μένιππος αναφέρεται ως ο μόνος που διέσχισε ποτέ τον Αχέροντα χωρίς να πληρώσει τον οβολό στον Χάρο - αφού δεν είχε.

 Ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς (περίπου 120 μ.Χ. - μεταξύ 180 και 192 μ.Χ.) ήταν εξελληνισμένος Σύρος ρητοροδιδάσκαλος και σατιρικός συγγραφέας.

Δεν χωρά αμφιβολία ότι ο Λουκιανός, αν ζούσε σήμερα, θα είχε πλούσια πρώτη ύλη, για να γράψει τους σύγχρονους νεκρικούς διαλόγους του. Και είναι επίσης βέβαιο -όσο κι αν ακούγεται κυνικό ή μακάβριο- ότι θα έβρισκε πολλούς να διασχίζουν τον Αχέροντα χωρίς να πληρώσουν τον οβολό τους γιατί δεν έχουν. Η μόνη που δεν το έχει καταλάβει αυτό είναι η ελληνική κυβέρνηση, που επιμένει, ως άλλος πορθμέας του Αδη, να ζητά από τους εξαθλιωμένους και υπερφορολογημένους Ελληνες τα ναύλα για να τους μεταφέρει στην άλλη άκρη του Αχέροντα.

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ συνεχίζει την παράλογη, κοινωνικά άδικη, αλλά πολιτικά εύκολη τακτική της υπερφορολόγησης για να καλύψει τα ελλείμματα και τις μαύρες τρύπες. Είναι παράλογη γιατί εφαρμόζεται σε πολίτες που έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα από την κρίση και δεν έχουν άλλα αποθέματα να δώσουν. Είναι κοινωνικά άδικη γιατί πληρώνουν πάντα τα συνήθη υποζύγια, οι εργαζόμενοι, ενώ μένουν στο απυρόβλητο ο μεγάλος πλούτος, οι έχοντες και κατέχοντες, οι offshore. Είναι πολιτικά εύκολη, γιατί εφαρμόζεται με μια απόφαση χωρίς να χρειαστεί η κυβέρνηση να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή, την εισφοροδιαφυγή, χωρίς να συγκρουστεί με τα μεγάλα συμφέροντα, τα οποία καλύπτει ανερυθρίαστα, χωρίς να ερευνήσει τη λίστα Λαγκάρντ και όλες τις παρόμοιες.

Η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, έτσι όπως επιχειρείται να ρυθμιστεί με το νομοσχέδιο για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων, είναι ακριβώς μια τέτοια παράλογη, κοινωνικά άδικη και πολιτικά εύκολη κίνηση. Θα αποδειχθεί και οικονομικά αναποτελεσματική, γιατί επιβάλλεται σε ανθρώπους που όχι μόνο δεν έχουν να πληρώσουν το φόρο που τους αναλογεί, αλλά δεν έχουν τους απαραίτητους πόρους να επιβιώσουν.

Με την καταγεγραμμένη ανεργία στο 30%, με την πλειονότητα του λαού να ζει με ένα μισθό κι αυτόν αισθητά μειωμένο, με τις καταθέσεις-οικονομίες μιας ζωής να έχουν εξανεμιστεί, η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων εργαζομένων έχει εξαντληθεί.

Η κυβέρνηση είναι φανερό ότι δεν έχει τον έλεγχο των πραγμάτων και επιπλέον εκείνοι που έχουν την ευθύνη της φορολόγησης μάλλον δεν θα πρέπει να γνωρίζουν τις διαφορές μεταξύ των ακινήτων γης. Ακόμη κι αν αποδεχθεί κανείς ότι λόγω της ανάγκης εσόδων επιβάλλεται να φορολογηθεί η ακίνητη περιουσία, αυτό δεν μπορεί να γίνει με οριζόντιο τρόπο. Θα ήταν δίκαιο να φορολογηθούν τα έσοδα από την ακίνητη περιουσία και τα αγροτεμάχια, να φορολογηθεί η υπεραξία τους, αν υπάρχει, και όχι η φορολόγηση να γίνει επί δικαίους και αδίκους...

Η κυβέρνηση δεν παίζει μόνο με τις αντοχές και τις ζωές των ανθρώπων τούτη την περίοδο. Παίζει το κεφάλι της με την υπερφορολόγηση και το πιθανότερο είναι να βρεθεί αυτή στην ανάγκη να πληρώσει τον οβολό της για να περάσει στην άλλη άκρη του Αχέροντα.

Το ακίνητο για τον Ελληνα είναι ιερό, είτε είναι σπίτι είτε είναι αγροτεμάχιο είτε είναι οικόπεδο, και είναι χαρακτηριστικό ότι ο Προκόπης Παυλόπουλος μόλις προχθές μέσω της «Ε» δήλωσε ότι η φορολόγηση αυτή είναι αντισυνταγματική, γιατί επί της ουσίας σημαίνει δήμευση του ακινήτου από το κράτος.

Το ΠΑΣΟΚ, που επέβαλε το χαράτσι τον Σεπτέμβριο του 2011, επιτάχυνε την πτώση του και μόλις δυο μήνες μετά ο Γ. Παπανδρέου παραιτήθηκε. Μπορεί να συμβεί το ίδιο στη Ν.Δ.; Κανείς δεν ξέρει. Ομως, νεοδημοκράτης βουλευτής την Τετάρτη το βράδυ τόνισε στον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα ότι αν η κυβέρνηση επιμείνει σ' αυτόν τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων, τότε η Ν.Δ. θα πέσει στο 5%, όπως το ΠΑΣΟΚ. Μικρό το κακό! 

Του ΠΑΝΟΥ ΣΩΚΟΥ 
http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=395998