IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Ενας άλλος κόσμος Από το 18ο αιώνα, ο Βολτέρ ος (1694-1778) συμβούλευε: «Εάν δείτε Ελβετό τραπεζίτη να πέφτει από παράθυρο, ακολουθήστε τον: κάτι θα κερδίσετε». Δυόμισι αιώνες αργότερα, όταν ξεσπούσε η κρίση του 2008, η σύσταση έδειχνε ξεπερασμένη, στο μέτρο που πρώτα θύματά της ήσαν τραπεζίτες, χρηματιστές, άνθρωποι του χρήματος. Οσοι από αυτούς επιβίωσαν, το οφείλουν στο υποβολιμαίο επιχείρημα: « Πολύ μεγάλοι, για να αφεθούν να καταρρεύσουν ». Αλλά και όσοι έσβησαν, εφρόντισαν να αποκομίσουν πρόσθετο όφελος με εξαγορά από ισχυρότερο. Επειτα από τριετή παρένθεση, τα πράγματα έχουν επανέλθει στην πρότερη συνήθη κατάσταση: αυτοί που έπεφταν από τα παράθυρα το 2008, όπως οι της Λίμαν Μπράδερς, σήμερα έχουν αυξημένα προνόμια, με αναγκαίο τίμημα την περαιτέρω εξάρθρωση της οικονομίας και κοινωνίας, τη βαθύτερη εξουθένωση του ανθρώπου, αλλά επίσης καταλυτικότερη απώλεια ορατότητος. Το τίμημα συμπληρώνεται με αύξουσα κοινωνική ανυποληψία της τάξης του χρήματος, που αναβιώνει εφ

"Νεοραγιαδισμός και αξιοπρέπεια" Yποτροπιάζει στη χώρα μας η διαμάχη περί εθνικισμού, με οπωσδήποτε... έντονο ιδεολογικό χαρακτήρα, παρά την επίκληση « επιστημονικής » βάσης. Όμως και ο ιδεολογικός χαρακτήρας δεν είναι διακοσμητικός, αλλά συνδέεται με πρακτικές και πολιτικές συνέπειες, που αποκαλύπτουν τα πραγματικά διακυβεύματα της διαμάχης. Το ότι το φαινόμενο του κράτους-έθνους εμφανίσθηκε από τα τέλη του 18ου αιώνα δεν σημαίνει με κανέναν τρόπο ότι τα έθνη δεν υπήρχαν πριν από αυτή την ημερομηνία. Άλλο ζήτημα το πότε έλαβαν ενιαία κρατική υπόσταση. Εξάλλου, η Ελληνική Επανάσταση, όπως και οι άλλες εθνικές επαναστάσεις του 19ου αιώνα, δεν μπορεί να εξηγηθεί ως απλό δημιούργημα των διανοούμενων, Ευρωπαίων και Ελλήνων, εάν δεν ληφθεί υπόψη η κινητοποίηση και η ευρεία συμμετοχή των λαϊκών μαζών. Η τελευταία δεν ήταν προϊόν διανοη τικών και συγκυριακών καταστάσεων, αλλά αντιστοιχούσε οπωσδήποτε σε ένα εξεγερσια κό κλίμα, που είχε ήδη επιβεβαιωθεί πολλές γενιές πριν

Η νέα ειλωτεία    Μετά από πολύμηνη καθυστέρηση, η Γερμανία παρουσίασε επιτέλους σχέδιο για την αντιμετώπιση της υπερχρέωσης των κρατών-μελών της ευρωζώνης. Εφ' όσον αυτό δεν ανακοινώθηκε υπεύθυνα, αλλά διοχοτεύθηκε με μορφή διαρροής, εύλογα συνάγεται ότι είναι «δοκιμαστικό» προς βολιδοσκόπηση των Ευρωπαίων εταίρων. Η Ισπανία, το Βέλγιο, η Αυστρία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και άλλοι αντέδρασαν βίαια και οι επιφυλάξεις τους λαμβάνονται υπ' όψιν στην οριστική διαμόρφωση του σχεδίου. Η ελληνική κυβέρνηση όχι μόνον το αποδέχθηκε ασυζητητί, χωρίς αντίρρηση, παρατήρηση ή έστω υποσημείωση, αλλά και επιχαίρει ότι με αυτό δικαιώνεται, σαν να ήταν περίπου δικό της! Το γερμανικό σχέδιο περιλαμβάνει δύο σκέλη . Κατ' αρχήν ,

Επί ξυρού ακμής Στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμα ο πρόεδρος Σαρκοζί απέρριψε την απεμπλοκή από το ευρώ και την επιστροφή στο φράγκο: « Αυτό θα οδηγούσε τη Γαλλία σε διεθνή απομόνωση, διάλυση του ευρώ, τέλος της Ευρώπης ». «Επικίνδυνη ταυτολογία » η προεδρική ρήση για τη γαλλική «Μοντ »: υποθάλπει εξ αντιδιαστολής την ανερχόμενη καχυποψία της κοινής γνώμης ότι το ευρώ ευθύνεται για όλα τα δεινά. Μετά την αρνητική ετυμηγορία του γαλλικού δημοψηφίσματος (2005), σημειώνει, δεν αρκεί « κατηγορική προσταγή » για να πεισθούν οι λαοί. Επιβάλλεται τεκμηριωμένη και πειστική επιχειρηματολογία προς υποστήριξη του ευρώ και της Ευρώπης. Η Ιατρική έχει αποδείξει ότι ο κάθε οργανισμός επιλέγει, από πολύ καιρό πριν, τις ασθένειες στις οποίες τελικά υποκύπτει. Ετσι συμβαίνει με το ευρώ: όχι διότι ήταν μοιραίο ούτε διότι ήταν ζήτημα φιλοσοφικών προϋποθέσεων, αλλά διότι τα σημερινά προβλήματά του προκύπτουν από τον τρόπο διαχείρισής του. Με τη σημερινή κρίση, οι αρνητές του πιστεύουν ότι δικα

Δεκαέξι μικροί νέγροι Τα ευρωπαϊκά πακέτα «διάσωσης» πολλαπλασιάζονται: Ελλάδα, Ιρλανδία, υπόλοιπες χώρες-μέλη στην αναμονή. Ομως, το πρόβλημα της ευρωζώνης δεν τιθασεύεται, αλλά υποτροπιάζει, επεκτείνεται, απειλεί. Παράλληλα, οι «διασωζόμενες» χώρες εμφανίζουν δυσανεξία έναντι των «διασώσεων» όσον αφορά την ικανότητα ανάκαμψης, ελέγχου των ελλειμμάτων και ακόμη περισσότερο αποπληρωμής του χρέους. Με αβάστακτη ελαφρότητα, ευρωπαϊκές αρχές και εθνικές κυβερνήσεις απορρυθμίζουν, αποδομούν, ιδιωτικοποιούν, πιστεύοντας ότι καθησυχάζουν έτσι τις αγορές. Ομως, οι τελευταίες αποβαίνουν ακόρεστες και αρπακτικές, τόσο περισσότερο όσο βεβαιώνονται ότι από την άλλη πλευρά παραμένει ακόμη «ψαχνό», «εξουθενωμένο και ανυπεράσπιστο θήραμα», πολιτικές ηγεσίες πρόθυμες να το προσφέρουν. Οι «αγορές παραλογίζονται», επιμένει ο Γερμανός υπουργός Σόιμπλε, όμως πρόγραμμα των ευρωπαϊκών και εθνικών αρχών αποβαίνει να ακολουθούν και να υποκλίνονται σε αυτόν τον «παραλογισμό», αποδιαρθρώνοντας κάθε δομ

Η αποσύνθεση του ευρώ Η διακύμανση του νομίσματος διευκολύνει την προσαρμογή της οικονομίας, εάν αυτή έχει περιέλθει σε ανισορροπία, που διαπιστώνεται με το αποτέλεσμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και το ύψος απασχόλησης. Εάν το εξωτερικό έλλειμμα και η ανεργία διατηρούνται, η διολίσθηση του νομίσματος συνιστά διορθωτική κίνηση. Εάν μια χώρα δεν ελέγχει το νόμισμά της, όπως σήμερα στο ευρωσύστημα, βασικό εργαλείο προσαρμογής έχει απολεσθεί. Εφ' όσον η παραίτηση από αυτό αιτιολογείται με την ένταξη στο υπερεθνικό νόμισμα, θα έπρεπε κατ' αρχήν να αντισταθμίζεται με ενισχυμένη αλληλεγγύη από την πλευρά των εταίρων, με στόχο πάντα την προσαρμογή της οικονομίας, τη σταθεροποίηση, την έξοδο από την ύφεση και την ανεργία. Στο ευρωσύστημα, οι εθνικές νομισματικές πολιτικές έχουν φυσικά καταργηθεί, χωρίς όμως παράλληλα να προβλέπονται μηχανισμοί στήριξης από το ευρωπαϊκό σύνολο. Αντίθετα, η Γερμανία έφτασε στο σημείο να προτείνει όχι μόνον την απομόνωση των ελλειμματικών

Δεν αλλάζουν με διατάγματα οι κοινωνίες  Η κοινωνική ένταση στην Ευρώπη ανέρχεται, όμως ευθύνονται γι' αυτό όχι οι πολιτικοί και συνδικαλιστικοί φορείς της Αριστεράς, αλλά κατά πρώτο λόγο οι συντηρητικές κυβερνήσεις, που επεκτείνουν τη γερμανική συνταγή επιθετικής λιτότητος, περικοπών δημοσίων δαπανών, μισθών, συντάξεων. Ενώ στην Αμερική η κρίση κατανοείται ως υστέρηση της εσωτερικής ζήτησης έναντι της προσφοράς, στη Γερμανία αποδίδεται στην υπερβολική ζήτηση, τη σπατάλη, τον καταναλωτισμό. Εάν η γερμανική κατανόηση ήταν βάσιμη, θα έπρεπε η χώρα αυτή να βρίσκεται σε ελλειμματική διεθνώς θέση και όχι πλεονασματική, όπως είναι σήμερα. Εάν χώρες όπως η Γερμανία, με σοβαρά εξωτερικά πλεονάσματα, περικόπτουν την εσωτερική ζήτηση και επιβάλλουν παρόμοια επιλογή στους εταίρους της ευρωζώνης, τότε συμβάλλουν όχι στην υπέρβαση της σημερινής κρίσης, αλλά στην επιδείνωσή της. Κι ακόμη χειρότερα: ενώ η κρίση απορρέει διεθνώς από την υπερβολική ανισότητα και πόλωση στην κατ

Τίποτα δεν θα είναι όπως πριν Στη θύελλα των διεθνών συζητήσεων με αφορμή την οικονομική κρίση και τις πολιτικές απεμπλοκής από αυτήν, πολλές και ποικίλες φωνές παρεμβαίνουν· όμως, παραδόξως, οι λιγότερο ακουόμενες είναι αυτές που επαγγέλλονται, σε αντιδιαστολή με τις υπόλοιπες, την «αριστερή» προσέγγιση. Σήμερα, η Αριστερά απουσιάζει. Η αδυναμία «αριστερής» προσέγγισης εξηγεί το αντίστοιχο έλλειμμα πολιτικής αξιοπιστίας της. Αυτοανακηρυγμένοι «μαρξιστές», στη χώρα μας όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, τοποθετούν αυθαίρετα, αδιάκριτα, ανώφελα όλους τους άλλους στον αυτό «αστικό» σάκο. Προσπαθώντας να πιστέψουν ότι η κρίση είναι σύμφυτη με τον καπιταλισμό και κατευθυνόμενη, ότι στον καπιταλισμό δεν υπάρχει λύση, ότι κάθε προσπάθεια εξόδου είναι καταδικασμένη, ενόσω δεν θέτει ζήτημα ανατροπής του καπιταλισμού. Ονοματολογία μέχρι καταχρήσεως: «ρεφορμιστές», «σοσιαλδημοκράτες», «κεϊνσιανοί», «νεο-κεϊνσιανοί», «μετα-κεϊνσιανοί», «καλετσκιανοί» και ούτω καθ' εξής. Ετικέτες που δεν συμβάλλο

Σκίτσο του Γ.ΚΑΛΑΊ΄ΤΖΗ Στην ''ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ'' Λάθος χώρα   Όσο οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις προχωρούν, τόσο περισσότερο η οικονομία μας καταρρέει, τα έσοδα υστερούν, νέοι φόροι προστίθενται, η ανάκαμψη απομακρύνεται . Ποια είναι, τέλος πάντων, η ακριβής παθογένεια της ελληνικής οικονομίας, που υποτίθεται ότι δικαιολογεί τα κυβερνητικά μέτρα; Αφθονούν οι απαντήσεις, αλλά η ασάφεια, η δυσπιστία και η καχυποψία παραμένουν. Κυκλοφορεί η άποψη ότι καταναλώναμε περισσότερο από τις δυνάμεις μας, όμως αυτό δεν αποτελεί ελληνική ιδιομορφία, δεδομένου ότι παρόμοια ενοχοποίηση διαχέεται σε όλες τις χώρες της ομάδος των ανεπτυγμένων οικονομιών της Βορείου Αμερικής και της Δυτικής Ευρώπης. Μόνο ο υπόλοιπος πλανήτης κυριαρχείται από το αντίθετο σύνδρομο, αυτό της υποκατανάλωσης. Όμως, με την πάροδο του χρόνου, όλο και περισσότερο κερδίζει έδαφος η κατανόηση ότι στη χώρα μας όχι μόνο έχει συντελεσθεί από την κυβέρνηση χειραγώγηση της κοινής γνώμης, δηλαδή εξαπάτηση, αλλά και ότι

Κρίση δημοκρατίας Η οικονομική κρίση εξαπλώνεται σταθερά και καθημερινά όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, με συνεχή αύξηση των θυμάτων, αλλά και αύξουσα πιστοποίηση των ωφελουμένων από αυτήν. Ολο και περισσότεροι πολίτες χάνουν την εργασία, την κατοικία, το μέλλον. Ανακύπτει οξύ ζήτημα οικονομικής πολιτικής, που προωθείται από τους πυλώνες του κατεστημένου οικονομικού συστήματος, τράπεζες και χρηματοπιστωτικούς τομείς. Για τους τελευταίους, η συρρίκνωση της οικονομίας, η κατάρρευση αγορών, η καταστροφή επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας σημαίνουν εξόντωση « πλεονάζοντος» κεφαλαίου , με συνέπεια υψηλότερες χρηματοπιστωτικές αποδόσεις. Η οικονομική διαχείριση της κρίσης αποδεικνύεται περισσότερο επικίνδυνη για την κοινωνία από την ίδια την κρίση. Η πραγματική οικονομία κινδυνεύει περισσότερο από αυτούς που υποτίθεται ότι τη διασώζουν, παρά από τα αντικειμενικά προβλήματά της. Παραμένει, εν τούτοις, γεγονός ότι στο μέτωπο της οικονομίας, οι κοινωνικές αντιστάσεις δεν φ

Γυάρος ! Το θεσπέσιο πτώμα  Οσάκις ο καπιταλισμός βρίσκεται σε κρίση, η Αριστερά βυθίζεται σε βαθύτερο ιδεολογικο- πολιτικό αδιέξοδο και αποσύνθεση. Αυτό συνέβη το 1930, αυτό σημειώνεται σήμερα, ακόμη περισσότερο. Αυτό εκδηλώνεται στην Ευρώπη, αυτό καταγράφεται στη χώρα μας, με δραματικές συνέπειες για τις κοινωνικές δυνάμεις, που δεν έχουν καμία διάθεση να αυτοκτονήσουν. Οι κομματικές ηγεσίες διατηρούν δικαίωμα αυτοκτονίας, οι λαοί διατηρούν δικαίωμα να διδάσκουν τους αυτο-ανακηρυγμένους ηγέτες, να αποστασιοποιούνται από τους κομματικά περιχαρακωμένους χώρους. Το κομματικό σύνδρομο , «ανίατη νόσος», διατρέχει όλους τους χώρους της Αριστεράς: η παραδοσιακή το επικαλείται ως «αρετή», η ανανεωτική με τις παραλλαγές της, παρ' όλο που διατείνεται ότι το ξεπέρασε, εντούτοις σ' αυτό παραμένει αθεράπευτος δεσμώτης και ζηλωτής. Ανακηρύσσει την κομματική δράση ανώτερη από την κοινωνική. Κι όμως η τέχνη, το πνεύμα, οι κινητοποιήσεις είναι ανατρεπτικές, απελευθερωτικές, ενώ ο κομματισ

Ρε άντε στο διάολο ... Το μηδέν και το άπειρο στην πολιτική  Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμη ιστορική καμπή. Τα μάτια του πλανήτη είναι στραμμένα επάνω της. Η αξιωματούχος του ΔΝΤ Κάρμεν Ράινχαρτ διευκρινίζει ότι ο απολογισμός του εφαρμοζόμενου προγράμματος στην Ελλάδα αφορά όλες τις χώρες, όχι μόνον τις αναπτυσσόμενες, αλλά και τις ήδη ανεπτυγμένες. Η ίδια, ομού μετά του Κεν Ρόγκοφ από το Χάρβαρντ, συνιστά ως θεραπευτική αγωγή για τις υπερχρεωμένες χώρες τη μέθοδο της «χρηματιστικής καταστολής », δηλαδή το χρηματοπιστωτικό «ξεφούσκωμα », μέχρι ασφυξίας και οικονομικής συρρίκνωσης, με υποθετικό στόχο την πτώση τιμών προς αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητος. Εννοείται ότι η ασφυξία αφορά κατά κύριο λόγο τα εργασιακά εισοδήματα, ενώ εκείνα του κεφαλαίου παραμένουν εξ ορισμού άθικτα, ιδίως στον τομέα των χρηματοπιστωτικών «κ αινοτομιών », με την υποθετική προσδοκία απεξάρτησης από τη σημερινή θηριώδη κρατική στήριξη. Πρόσφατα, η ίδια πάντα, έπειτα από μελέτη 15 κρίσεων μετά τον Β'